Ostatnia aktualizacja 6 kwietnia 2023 przez TN
W Niedzielę Palmową, Centrum Kultury, Promocji i Rekreacji w Zielonkach wraz z sołectwem Bibice zaprosiło na Gminny Przegląd Pucheroków. Kolorowe czapki, kożuchy na lewą stronę i umorusane twarze – tak przygotowane dzieci wystąpiły na bibickiej scenie.
Zwyczaj Pucheroków (z łac. Puer – chłopiec) nawiązuje do znanej już w XVII w. tradycji krakowskich żaków, którzy przed kościołami, a następnie chodząc po domach, zbierali datki, recytując oracje o swej biedzie. Gdy w 1780 r. zakazano tego zwyczaju w Krakowie, żacy przenieśli się do podkrakowskich wsi, gdzie z czasem zwyczaj ten przejęli miejscowi chłopi. Ta tradycja do dziś kultywowana jest w gminie Zielonki.
Tegoroczny przegląd rozpoczął się o godzinie 12:15. Na początku gości i uczestników powitali: przewodniczący Rady Gminy Zielonki Mirosław Golanko, sołtys Bibic Tadeusz Łysek oraz dyrektor CKPiR w Zielonkach Marek Płachta. Nawiązali oni do zwyczaju Pucheroków, a korzystając z okazji, złożyli życzenia na nadchodzące Święta Wielkanocne.
Na bibickiej scenie zaprezentowało się 59 dzieci. Najmłodszy Pucherok miał 3 lata, a najstarszy 12 lat. Oracje wygłosiły dzieci z: Grupy Sołeckiej Bibice, Samorządowego Przedszkola w Węgrzcach z siedzibą w Bibicach, Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Przybysławicach, Szkoły Podstawowej w Bibicach oraz Samorządowego Przedszkola w Zielonkach. W występach indywidualnych wystąpiły: Magda, Milena, Hubert i Antoni.
Podczas przeglądu recytowano oracje z książki Henryka Banasia pt. „Bibicka pieśń” tj.: „Przyjechałem z Pińczowa na kwietno niedziele”, „Pucheroki, nieboroki po Bibicach chodzą” oraz „Dziś kwietna niedziela, od rana do wieczora”. Nie zabrakło również autorskich oracji.
– Tak jak co roku w kwietną niedzielę na Rynku w Bibicach Pucheroki się spotkali. Tak samo od ponad 60 lat tak i dzisiaj piękne oracje, nowe aranżacje, nowy sposób podejścia – mówi Tadeusz Łysek, sołtys Bibic – rozmawiałem z panią Marią Banaś – żoną pana Henryka. Jest bardzo szczęśliwa, że te ten przegląd tak pięknie się rozwija.
W każdej grupie, która zaprezentowała się podczas przeglądu, wyróżniono Pucheroki w kategorii „najbardziej tradycyjny strój Pucheroka”. Nagrody otrzymali: z Grupy Sołeckiej z Bibic – Bartłomiej Langner; z Przedszkola Samorządowego w Węgrzcach z siedzibą w Bibicach – Jakub Kękuś; ze zgłoszeń indywidualnych – Milena Miszczyk oraz Antoni Białota; ze szkoły w Bibicach – Maksymilian, Jakub Litwiccy, Maksymilian Fioł i Jakub Zybula, ze szkoły w Przybysławicach – Miłosz Marczyk; a z Przedszkola Samorządowego w Zielonkach – Jan Pietrzyk.
W tym roku, ze względu na złe warunki atmosferyczne przegląd musiał odbyć się w Domu Ludowym w Bibicach. – Przegląd na zewnątrz nie miałby szans przy obecnych warunkach atmosferycznych. W pomieszczeniu może nieco ciasno, ale udało się przeprowadzić przegląd. Dzieci nie zmarzły i można było się skupić na tym, co się działo na scenie – mówi Marek Płachta, dyrektor CKPiR w Zielonkach, po czym dodaje – Bardzo mi się podobało przygotowanie dzieci. Opiekunowie włożyli w to zadanie duże zaangażowanie i to było widać. Jako ciekawostkę dodam, że dawniej próbowano maskować, że dziewczyny występują jako Pucheroki. Teraz jednak już się od tego odchodzi i nie. Ja to tłumaczę w prosty sposób – tradycja wywodzi się od żaków, a w tamtych czasach zdecydowana większość żaków to byli mężczyźni. Gdyby dziewczyny wtedy studiowały, to myślę, że też na pewno chodziłyby po pucherach.
Wśród przybyłych gości nie zabrakło również sympatyków zwyczajów ludowych. W tym roku gościliśmy Adriannę Wernecką i Jerzego Werneckiego – Interesuje się zwyczajami polskimi. W tym roku planowałam wyjazd do Lipnicy (na konkurs Palm Wielkanocnych red.) i udało nam się połączyć dwa wyjazdy: zarówno do Lipnicy, jak i na Pucheroki. Niezwykle pasjonuje mnie kreatywność ludzka, która podążała za takimi zwyczajami – mówi pani Adrianna.
Po każdym z występów Pucheroki dostawały – uwspółcześniając stary zwyczaj – czekoladowe jajka oraz nową książkę wydaną przez Stowarzyszenie Rozwoju Gminy Zielonki we współpracy z CKPiR „Bądź jak Pucherok”. Wszyscy uczestnicy mogli również poczęstować się pączkami.
Dbajmy o nasz unikatowy zwyczaj i pielęgnujmy tradycję, wspierając młodzież naszej gminy zarówno do chodzenia po Pucherach, jak i do brania udziału w przeglądzie. Bez naszego zaangażowania zwyczaj nie przetrwa. A przecież jest się czym szczycić.
MS
Poniżej prezentujemy galerię zdjęć z Przeglądu Pucheroków w Bibicach:
