Ostatnia aktualizacja 4 kwietnia 2019 przez admin
Pucherok – gminna maskotka narodził się 10 lat temu. Jako pamiątka, zabawka, pomoc dydaktyczna podczas lekcji szkolnych i muzealnych, warsztatów etnograficznych – lalka przedstawiająca Pucheroka w parze z kolegą – lalką Heroda – mają przede wszystkim promować unikatowe zwyczaje ludowe, tak pielęgnowane w gminie Zielonki. Pierwsze lalki Pucheroka swój ostatni szlif zyskały dokładnie 4 kwietnia 2009 roku i od razu stały się m.in. nagrodami w konkursie wiedzy o gminie Zielonki w Radiu Kraków.
Skąd wziął się pomysł? Lalka Pucheroka przedstawia chłopca w tradycyjnym, charakterystycznym stroju, który nawiązuje do sięgającego XVI-wieku zwyczaju krakowskich żaków „chodzenia po pucherach”, jaki przetrwał nieprzerwanie tylko w Bibicach, Zielonkach i Trojanowicach w gminie Zielonki, choć jeszcze przed I wojną światową zwyczaj znany był w ok. 50 podkrakowskich wsiach. Dziś tradycja związana jest z jednym dniem – Niedzielą Palmową – kiedy to młodzi chłopcy ubrani w stożkowe czapy, odwrócone futrem na wierzch kożuchy i przepasani powrósłami chodzą po domach wygłaszając zabawne oracje (wiersze) stukając przy tym rytmicznie laskami. Za to są nagradzani przez gospodarzy rozmaitymi smakołykami zbieranymi do koszyków. Pucheroki można oglądać corocznie w Niedzielę Palmową w Bibicach podczas gminnego przeglądu organizowanego przez Centrum Kultury, Promocji i Rekreacji w Zielonkach. „Pucherok” jest więc nasz – stąd pomysł, by stał się gminną maskotką.
Pomysł stworzenia i koncepcja wyglądu lalki zrodziła się w Dziale Promocji, Informacji i Współpracy CKPiR w głowach Małgorzaty Kmity-Fugiel i Iwony Opałki, one też opracowały koncepcję wyglądu lalek. Wykonawcy lalek mieszkają i pracują w gminie Zielonki. Wytoczenia lalek podjął się stolarz z Zielonek Tadeusz Nogieć, a ubrane zostały przez krawcową Dorotę Król z Garlicy Murowanej. Do wykonania maskotek zostały użyte ekologiczne, naturalne materiały – drewno i tkaniny – nawiązujące do tradycyjnego ubioru Pucheroków i Herodów. Każda lalka musi być ręcznie ubrana, umalowana – co robią pracownicy CKPiR. Skomplikowane, niemal miniaturowe elementy stroju, takie jak korona czy czapka też muszą być wykonane ręcznie. Lalki są więc w dużej części rękodziełem.
Pierwsza grupa lalek Pucheroków powstała w 2009 roku liczyła zaledwie 22 sztuk. Ale już wykonane rok i dwa lata później w ramach projektu Stowarzyszenia Rozwoju Gminy Zielonki “Pucheroki i Herody – promocja zwyczajów Korony Północnego Krakowa poprzez wytworzenie lalek, druk folderu oraz warsztaty dla uczniów” w setkach egzemplarzy rozjechały się po świecie trafiając m.in. do wszystkich muzeów etnograficznych w Polsce i najważniejszych mediów w kraju. Wówczas powstała też książeczka o historii zwyczaju, a pracownicy CKPiR przeprowadzili warsztaty dla 150 dzieci z 7 szkół w 3 gminach promujące zwyczaj Pucheroków. Po zajęciach warsztatowych dla uczniów szkół z gmin Korony Północnego Krakowa sympatyczna lalka posłużyła też jako pomoc dydaktyczna na warsztatach ze starszą młodzieżą. W lipcu 2013 r. uczniowie z pięciu techników rolniczych z województw lubelskiego, mazowieckiego i pomorskiego poznawało pielęgnowane w gminie Zielonki tradycje i obrzędy, w tym także gminne lalki.
Pucheroki były także jednym z tematów wielkanocnych zajęć w Żywej Pracowni na krakowskim Kazimierzu. W 2016 roku powstał – również z inicjatywy pracowników działu promocji – pucherokowy drewniany breloczek, który został rozdany pielgrzymom z całego świata, jacy odwiedzili naszą gminę podczas Światowych Dni Młodzieży. Co roku podczas rodzinnych warsztatów z CKPiR w Zielonkach prowadzone są zajęcia plastyczne nawiązujące do postaci Pucheroka. Dzieci same wykonują charakterystyczne, kolorowe czapeczki i tworzą swoje laleczki. W 2019 r. warsztaty o Pucherokach dla krakowskich dzieci planuje też fundacja ARTica.
Lalki świetnie promują naszą gminę będąc podarunkami, którzy otrzymali już m.in. konsul , ambasador RP przy UE, wszystkie muzea etnograficzne w kraju, a także znane osoby, m.in. Marcin Meller, prof.Jan Miodek, Jarosław Kret, Ewa Chotomska, ks. kardynał Stanisław Dziwisz.
KB, IO
Historia laleczki Pucherok: tutaj.
Więcej zdjęć: tu.
 |
 |
 |
 |
